Vinski putevi, koje je vekovna tradicija vinogradarstva u Srbiji ocrtala na mapi naše zemlje, idealna su destinacija kada se poželi dobro vino, a jedan od vinskih pruteva vodi i u Vršac.
Geografski položaj i klimatski uslovi Srbije omogućili su žiteljima gotovo svih delova zemlje da uzgajaju vinovu lozu. U Srbiji postoji oko 700 vrsta vina. Od krajnjeg severa zemlje do juga obeleženi su vinski putevi, njih devet, koji skrivaju vinske podrume sa najlepšim vinima.
Vinski put Vršac
Ovaj kraj je u Jugoslaviji uživao poseban status što se tiče vinogradarstva, a pre toga u Ugarskoj i u starom Rimu.
Vršačko vinogorje spada u starija vinogradarska područja Evrope. Prema nekim pisanim podacima i arheološkim nalazima, počeci vinogradarstva datiraju još iz vremena Dačana i rimske vladavine ovim krajem.
Plodno zemljište, povoljni geografski i klimatski uslovi svrsrtali su ovaj reon u jedan od najznačajnijih vinskih rejona Srbije.
Autohtone sorte ovog kraja su smederevka, župljanka, šasla bela i kreaca. Dominiraju bele sorte muskat otonel, šardone, pino bjanko, italijanski i rajnski rizling.
Ono čime sa Vrščani najviše ponose su vinogradi i čuveno vršačko vino koje je čak iz najdublje prošlosti deo sudbine ovoga grada.
Obilazak vinograda i vinski podrumi u Gudurici I Velikom Središtu zadovoljiće svačiju vinsku radoznalost. Mnoštvo manjih vinarija pružaju ruralni ugođaj gde se pored dobrog vina mogu probati i razni specijaliteti domaće kuhinje uz neizbežne tamburaše.
Na ovom putu vina pored vinograda, vinarija i specijalizovanih vinskih restorana u zavisnosti iz kog pravca dolazite. U izboru vina pomoći će Vam Banatski vinski red Sveti Teodor.
Vinski put Subotica (Palić)
Nakon povlačenja Panonskog mora, celo područje Subotice ostalo je na peščanoj podlozi, zbog čega vina iz ove regije nose i ime "Vina sa peska". Zahvaljujući peskovitoj podlozi, umerenoj klimi i kvalitetnim sortama grožđa, ova vina poznata su po pitkom ukusu visokog kvaliteta. Tradicija vinarstva u ovom kraju traje već 2.000 godina, što dovoljno govori o kulturi vinogradarstva.
Vinski put Fruška gora
Na obroncima ove planine nikli su prvi čokoti vinove loze na našim prostorima, kažu istorijski podaci. Za kulturu vinogradarstva zaslužni su Rimljani, tačnije Marko Aurelije, koji je bio poreklom iz Srema (tadašnjeg Sirmijuma). Zahvaljujući njemu kao začetniku vino je u našim krajevima počelo da se proizvodi nekoliko vekova pre nove ere.
Samo na području Fruške gore otvoreno je više od 60 podruma vina. Najpoznatija su fruškogorski rizling, italijanski rizling, rajnski rizling, župljanka, buvije....
Vinski put Šumadija
U šumaddijskim vinima uživala je i nekadašnja prva dama SAD Eleonor Ruzvelt, što dovoljno govori o njihovom prestižu i kvalitetu. Tradicija vinogradarstva u ovom kraju traje vek i po, a najviše je zastupljena u krajevima oko Topole i Oplenca. Kompletan užitak popunjavaju predivna priroda, i nezaobilazi sirevi i ostale đakonije šumadijskog kraja, koje se savršeno slažu uz vina. Najpoznatije su Oplenačke vinarije, čijim vinima su se gostili na evropskim dvorovima. Za slavu oplenačkih vina zaslužan je i kralj Petar I Karađorđević, koji je na svom imanju zasadio vinograde.
Vinski put Smederevo-Beograd
Ovaj kraj važi za onaj sa najidealnijim uslovima za uzgajanje vina. Put je "opkoljen" Dunavom i Moravom, što su uvideli i iskoristili još stari Rimljani, dok je Vuk Branković proširio površinu vinograda. Najbolje rađa vrsta grođža smederevka, pa se zato u ovom kraju najčešće proizvodi upravo vino smedervka, ali i italijanski rizling, sovinjon, semijon i tramina koji se mogu probati u podrumima Radovanović, Živković i Janko.
Negotinska krajina je zbog svojiih vina vila proslavljena još za vreme Austro-Ugarske. Ovde se vinova loza uzgaja još od iii veka, a kvalitet se strogo održava i dan-danas.
Vinski put Negotin je središte vinskog turizma Istočne Srbije poznat po Rajačkim pimnicama – komleksu 270 vinskih podruma iz 18. veka. Ove pimnice se danas više ne grade, ali neke vinarije su ih preuredile i u njima je moguće degustirati vina sa negotinskih vinograda: prokupac, bagrinu, začinak, vranac, smederevku, italijanski rizling, sovinjon i semijon.
Vinski put Župa
Župa, ili srpska Šampanja kako ju je svojevremeno odlikovao francuski konzul Deko, oblast je u kojoj se vina proizvode duže od 3.000 godina. U župskim vinima uživali su rimski imperatori, srpski župani i plemići sa evropskih dvorova. Župa je smeštena u slivu Zapadne Morave i njenih pritoka, u kotlini između Kopaonika, Željina, Jastrepca i Goča.
Vinski put Niš-Kragujevac
Topla leta, hladne zime i veliki broj sunčanih dana pogoduju vinovoj lozi. Upravo takva klima je u Knjaževcu oko koga se još u doba Rimljana sadillo grožđe, a danas je tim tragom formiran Vinski put Knjaževac. Koliko je ovo područje bilo obožavano zbog kvalitetnih vina, pokazuje i što je ovde pronađen kip boga Dionisa, ispred kojeg su se rimske legije okrepljivale vinom pre novih pohoda. Kragujevac je poznat po Festivalu viteških vina, na kojem se krajem januara svake godine predstavljaju najbolje srpske vinarije.
U ovom kraju su najzastupljenije crne sorte: crni burgundac, prokupac, plovdina, italijanski rizling i bela smederevka a najpoznatiji podrumi ovih vina su Jović i Isakov.
Vinski put Kosovo i Metohija
Kosovo i Metohija takođe imaju dugu i bogatu tradiciju u vinogradarstvu i vinarstvu. Drevno vinogradarstvo juga Srbije još u doba Nemanjića, crtalo je Vinski put Kosovo i Metohija. Neka od najkvalitetnijih vina u ovom delu Evrope dolaze upravo sa teritorije južne srpske pokrajine. Prvi ut se uzgoj vina spominje u hilandarskim spisima, a poznata je i povelja koju je Car Dušan izdao Hilandaru, kojom se uređuje izvoz metohijskih vina.
Dolaskom Turaka vinogradarstvo jenjava zbog njihovih religijskih ubeđenja. Međutim, koliko su ova vina dobra govori i činjenica da su se i sami Turci ubrzo predomislili i povukli zabranu. Najpoznatija vina iz ovih krajeva svakako su ona iz Orahovca i Velike Hoče, gde se pripremaju vina od sorti: italijanski rizling, rajniski rizling, crni burgundac, vranac, sovinjon, kaberne.
Izvori: blic.rs, www.gost.rs, Wikipedia, www.serbia.com
