Šume na Vršačkim planinama pripadaju gazdinskoj jedinici „Vršački breg“, koja je u nadležnosti ŠG „Banat“ Pančevo, ŠU „Vršac“. Ovim šumama gazduje se u potpunosti u skladu sa svim zakonskim propisima, kao i u skladu sa principima održivog gazdovanja šumama i pravilima šumarske struke.
Za navedenu gazdinsku jedinicu redovno se izrađuju desetogodišnji planski dokumenti – osnove gazdovanja šumama. Važnost aktuelne Osnove gazdovanja za šume GJ „Vršački breg” je od 01.01.2016. do 31.12.2025. godine.
Osnovom je planiran ukupan obim radova na gajenju i zaštiti šuma, kao i održivom korišćenju. Zakonom je propisano da saglasnost na osnovu na teritoriji APV daje Pokrajinski sekretarijat za poljoprivredu, vodoprivredu i šumarstvo.
Za predmetnu osnovu Rešenje je izdato 18.11.2016. godine. Osnova gazdovanja šumama je usaglašena i sa uslovima zaštite prirode za izradu Osnove, koji su utvrđeni Rešenjem Pokrajinskog zavoda za zaštitu prirode od 08.01.2015. godine.
Stanje šuma u GJ „Vršački breg“, koje je utvrđeno premerom prilikom izrade Osnove, može se oceniti kao nepovoljno, koje je upravo uslovljeno time što se u prethodnom periodu nije gazdovalo dovoljno intezivno, odnosno nije se započelo sa procesom obnove na površinama sastojina koje su zrele za seču.
Najzastupljenija vrsta drveća je srebrnolisna lipa sa zapreminom koja je zastupljena u ukupnoj zapremini sa 36,7% i zapreminskim prirastom 32,7% od ukupnog zapreminskog prirasta GJ. Posle lipe po zastupljenosti je kitnjak koji je zastupljen sa 25,4% od ukupne zapremine GJ. Ophodnja odnosno dužina trajanja proizvodnog procesa je 80 godina.
Najzastupljeniji je 8. dobni razred (sastojine preko 71 god.) koji je zastupljen sa 46,8% (1504,77 ha) i sa 7. dobnim razredom (dozrevajuće sastojine, preko 60 godina), koji je zastupljen sa 29,3% (943,81 ha) čine 76,1% ukupne površine GJ.
Dakle, može se oceniti da dominiraju zrele i prezrele sastojine. Nepovoljnost se ogleda i i stanju po poreklu. Najviše su zastupljene izdanačke sastojine na 4105,01 ha (94,6%), veštački podignutih ima na 214,65 ha (4,9%), dok je visokih 18,30 ha ili svega 0,4%. Sve ovo upućuje da postoji velika površina sastojina koju je potrebno hitno obnoviti i prevoditi u visoke sastojine.
Razlog za ove mere je u činjenici da mlade šume u većoj meri obavljaju opštekorisne funkcije šuma, uključujući i vezivanje ugljenika u cilju ublažavanja negativnih efekata klimatskih promena.
Takođe, neiskorišćavanjem drvne zapremine prezrelih šuma, nanosi se ekonomska šteta, jer drvna zapremina propada u procesu truljenja. Konverzija izdanačkih šuma u visoke, takođe će doprineti poboljšanju stanja šuma, s obzirom da visoke sastojine imaju brojne prednosti u odnosu na izdanačke šume (iz panja), a prednosti su kako ekonomske, tako i ekološke.
I postupak konverzije može se sprovoditi jedino putem seča (seče obnavljalja uz pomoć veštačkog pošumljavanja ili putem prorednih seča (indirektna konverzija).
Ciljevi propisani Osnovom (planskim dokumentom) su:
- Postepeno dovođenje sastojina u normalno – optimalno stanje, koje će u potpunosti koristiti mogućnosti staništa u cilju zadovoljenja zahteva društva prema šumi kao opštem dobru od posebnog značaja u svim njenim funkcijama,
- Odgovarajućim uzgojnim merama veštački podignute sastojine dovesti do optimalnog stanja (strukture) u vreme zrelosti za seču,
- Prevođenje nižih uzgojnih oblika u viši direktnom ili indirektnom konverzijom.
Nepostupanje po planskom dokumentu za ovu gazdinski jedinicu dovelo bi do produbljivanja postojećih problema, a cilj gazdovanja šumama je upravo da se stanje unapredi, kako bi u benefitima, koje će da pružaju podmlađene sastojine, mogle da uživaju buduće generacije.
